Prof. Dr. Arif Çağdaş AYDINOĞLU

Category Archives: tez

Yüksek Lisans Tezi: CBS Tabanlı Makine Öğrenme Teknikleri ile Toplu Taşınmaz Değerlemesi

Posted on by Posted in arazi yönetimi, cbs, MekansalZeka, tez

GTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Harita Mühendisliği Anabilim Dalı Jeodezi ve Coğrafi Bilgi Teknolojileri Lisansüstü Programı öğrencisi Süleyman ŞİŞMAN tarafından Prof. Dr. Arif Çağdaş AYDINOĞLU danışmanlığında hazırlanan “CBS Tabanlı Makine Öğrenme Teknikleri ile Toplu Taşınmaz Değerlemesi” konulu yüksek lisans tezi tamamlanmıştır.

ÖZET: Taşınmazların değerlerinin güncel yaklaşımlarla objektif tespiti ülke ekonomilerinin büyüme-küçülme hızını doğrudan etkileyen sürdürülebilir taşınmaz yönetim stratejilerinin geliştirilmesinde oldukça önemlidir. Taşınmazların tekil olarak değerlendirilmesinin yerini çok sayıda taşınmazın eş zamanlı olarak değerinin belirlenebildiği toplu taşınmaz değerleme almıştır. Toplu taşınmaz değerlemesinde günümüz gelişmiş tahmin yaklaşımları olarak bilinen makine öğrenme teknikleri kullanılmaya başlamıştır. Çalışmada konut tipindeki taşınmazların toplu değerlemesinde CBS tabanlı makine öğrenme teknikleri ile bütüncül yaklaşım geliştirilmiştir. Farklı gelişmişlik seviyesindeki mahalleleri içeren İstanbul (Pendik ve Tuzla ilçeleri) ve Kocaeli (Gebze, Çayırova ve Darıca ilçeleri) çalışma alanı olarak belirlenmiştir. Veriler, açık veri portalları ve kurum veri tabanlarından temin edilerek coğrafi analiz teknikleri ile üretilmiştir. Coğrafi Kısıtlı Kümeleme Analiz tekniği ile çalışma alanında benzer sosyo-gelişmişlik özelliklere sahip beş yerleşim bölgesi tespit edilmiştir. Bölgeler ve tüm çalışma alanı için eğitim-test veri setleri oluşturulmuştur. Rastgele Orman ve Çoklu Doğrusal Regresyon (ÇDR) makine öğrenme teknikleri kullanılarak değer tahmin modelleri üretilmiş, performansları test veri setleri üzerinden karşılaştırılmıştır. Başarılı sonuçlar veren Rastgele Orman modellerinde, kriter önem düzeyleri ve performansları açısından bölgelere göre farklılıklar tespit edilmiştir. Beş ayrı yerleşim bölgesi ve tüm çalışma alanı için CBS tabanlı taşınmaz değer haritaları üretilmiş olup, bu haritalar üzerinden değer dağılımları irdelenmiştir. Taşınmaz değeri ile ilişkili kriterlerin yerel etki dağılımlarının incelenmesinde global modelleme yaklaşımı ÇDR ve lokal modelleme yaklaşımı Coğrafi Ağırlıklı Regresyon (GWR) tekniği kullanılarak modeller oluşturulmuştur. Arsa rayiç değeri ve konut birim değeri arasında çalışma alanının bazı kesimlerinde negatif yönde, bazı kesimlerinde pozitif yönde ilişkiler tespit edilmiştir. Arsa rayiç değerine ilişkin regresyon katsayıları ve modelin duyarlılığına ilişkin R2 yerel dağılımı CBS ortamında haritalandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler: CBS, ÇDR, GWR Makine Öğrenmesi, Rastgele Orman, Toplu Taşınmaz Değerleme

Hazırlayan:

Süleyman ŞİŞMAN

Danışman:

Prof. Dr. Arif Çağdaş AYDINOĞLU (GTÜ)

Jüri Üyeleri:

Doç. Dr. İsmail ÇÖLKESEN (GTÜ)

Doç. Dr. Şükran YALPIR (KTÜN)

Savunma Tarihi:

18 Haziran 2021

    Msc Thesis: “A GIS-based Demand Analysis and Area Selection for Parking Areas: Pendik-Istanbul Case

    Posted on by Posted in cbs, tez, Uncategorized


    Ahmad Shekib IQBAL, a student of the Postgraduate Program of Geodesy and Geographical Information Technologies in the Department of Geomatics Engineering of GTU Graduate School of Science, completed his master thesis on “GIS-based Demand Analysis and Site Selection for Parking Lots” prepared under the consultancy of Arif Çağdaş AYDINOĞLU.

    GTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Harita Mühendisliği Anabilim Dalı Jeodezi ve Coğrafi Bilgi Teknolojileri Lisansüstü Programı öğrencisi Ahmad Shekib IQBAL tarafından Prof. Dr. Arif Çağdaş AYDINOĞLU danışmanlığında hazırlanan “Otopark Alanları için CBS-tabanlı Talep Analizi ve Yer Seçimi” konulu yüksek lisans tezi tamamlanmıştır.

    ABSTRACT

    With the growing population and increasing number of vehicles, there has been a parallel increase in demand for parking spaces. Large cities are suffering from the lack of parking spaces. Parking spaces are one of the significant parts of the modern urban transportation system and traffic management; having significant effects on decreasing traffic loads. Finding parking spaces has become a major challenge for the urban transportation system especially in the downtown of metropolises. This thesis aims to determine parking demand by implementing two different approaches. The first approach is the integration of Geographic Information System (GIS) with the Analytical Hierarchy Process (AHP). Concomitant use of GIS and AHP represents holistic approaches capable of integrating multiple essential parameters simultaneously for effective land resource allocation. Second approach is Parking Demand-Supply analysis performed by using map algebra in the GIS environment. After calculating and discussing parking demand with two methods, the location-allocation methods of network analysts were implemented to allocate parking locations based on parking demand. In conclusion, we foresee the GIS with AHP approach to be a useful data integration in GIS-based solutions for accurate and better land resource allocations. On the other hand, second approach is a novel and advanced data processing approach that determines the facility locations more accurately and could be applied to transportation planning of developed cities to support the urbanization.

    Key Words: GIS, AHP, Parking Demand, Location-Allocation, Transportation, Parking Site Selection

    ÖZET

    Son yıllarda artan nüfus ile birlikte otomobil sayısında yaşanan artış, otopark alanlarına olan ihtiyaç ve talebi artırmıştır. Özellikle, büyük şehirlerde otopark alanlarının yetersizlik olması ciddi park problemlerine neden olmaktadır. Araçlar için ayrılan park alanları, trafik yoğunluğunun azaltılmasında önemli etkiye sahip olduğundan otoparklar modern kent ulaşım sisteminin önemli parçalarından biridir. Ancak, günümüzde uygun otopark yeri bulmak, büyük şehir merkezlerinde büyük problem olmuş ve kent ulaşımı içerisinde çözümlenmesi gereken en önemli sorunlardan biri haline gelmiştir. Bu tez çalışmasında, otopark taleplerinin belirlenmesine yönelik iki farklı yaklaşım önerilmektedir. Birinci yaklaşımda, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve Analitik Hiyerarşi Yöntemi (AHP) entegrasyonu ile etkin otopark alanları için kaynak tahsisinde birden çok parametrenin eş zamanlı analizi yapılarak bütünsel bir yaklaşım geliştirilmiştir. İkinci yaklaşımda ise, CBS ortamında harita cebri kullanılarak Otopark Arz-Talep analizi ile öncelikli otopark talepleri hesaplanmıştır. Bu yöntemlerle otopark taleplerinin belirlenmesinin ardından, CBS ortamında araç park yerlerinin tahsis edilmesi için ağ analizleri uygulanmıştır. Sonuç olarak, AHP yaklaşımıyla CBS’nin eş zamanlı kullanılmasıyla, doğru ve daha iyi yer seçimi için CBS tabanlı çözüm ile veri entegrasyonu sağlanacağı öngörülmektedir. Diğer taraftan, ikinci yaklaşım ise yer seçiminin daha doğru bir şekilde yapılması ve gelişmiş şehirlerin kentleşmesini desteklemek için ulaşım planlamasına uygulanabilecek yeni ve ileri bir veri işleme yaklaşımıdır.

    Anahtar Kelimeler: CBS, AHP, Otopark Talebi, Location-Allocation, Ulaşım Otopark Yeri Seçimi.

    Prepared by / Hazırlayan:

    Ahmad Shekib IQBAL

    Thesis Adviser / Tez danışmanı:

    Prof. Arif Çağdaş AYDINOĞLU, Ph.D. (GTÜ)

    Jury Members / Jüri Üyeleri:

    Prof. Taskin KAVZOGLU, Ph.D. (GTÜ)

    Assoc. Prof. Nursü TUNALIOGLU, Ph.D (YTÜ)

    Date of Defence / Savunma Tarihi:

    21 February 2020

    Yüksek Lisans Tezi: “CBS Yardımıyla Heyelan Risk Analizi: Fındıklı (Rize) Örneği”

    Posted on by Posted in adys, afet yönetimi, cbs, tez

    GTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Harita Mühendisliği Anabilim Dalı Jeodezi ve Coğrafi Bilgi Teknolojileri Lisansüstü Programı öğrencisi Yalçın ŞAHİN tarafından Prof. Dr. Arif Çağdaş AYDINOĞLU danışmanlığında hazırlanan “ Coğrafi Bilgi Sistemleri Yardımıyla Heyelan Risk Analizi: Fındıklı (Rize) Örneği” konulu yüksek lisans tezi tamamlanmıştır.

    ÖZET

    Ülkemizin en fazla yağış alan ve engebeli bölgelerinden biri olan Karadeniz Bölgesi’nde en çok can ve mal kaybına neden olan doğal afet heyelandır. Bu kayıpların en aza indirilmesi için potansiyel heyalan alanlarının belirlenmesi ve bu alanlara ilişkin gerekli tedbirlerin alınması gerekmektedir. Bu kapsamda heyelan duyarlılık analizlerinin yapılması; kayıpların azaltılmasında, sosyal yaşamın verimli yürütülmesinde ve mühendislik projeleri planlamalarında kolaylıklar sağlamaktadır. Bu çalısmada, Rize ili, Fındıklı İlçe sınırlarında heyelan duyarlılık (tehlike) haritasının oluşturulması ve Rize İl Özel İdaresi yetki alanı içerisinde belirlenen unsurlara ilişkin zarar görebilirlik ve risk analizleri, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) teknikleri bulanık mantık teknikleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmada heyelana etki eden topoğrafya, toprak, arazi kullanımı, jeoloji, akarsu, idari sınır, yol, yol sanat yapısı ve duvar yapı verileri kullanılmıştır. Bu veriler ilgili kamu kurumlarından temin edilmiş ve coğrafi veriler uygun topolojik yapıda düzenlenmiştir. Oluşturulan heyelan duyarlılık haritasının güvenirliliğinin test etmek amacıyla heyelan envanter haritası ve heyelan duyarlılık haritası karşılaştırılmıştır.  Üretilen heyelan duyarlılık haritasının kontrolü ile çok yüksek ve yüksek derecede duyarlı bölgeler bazında toplamda % 81 doğruluk olduğu tespit edilmiştir. Zarar görebilirlik ve risk analizi unsurları olarak, Rize İl Özel İdaresi yetki alanı içerisinde yer alan yol envanteri verileri, yol sanat yapı ve duvar yapı verileri belirlenmiş ve değerlendirmeler gerçekleştirilmiştir.

    Anahtar kelimeler: Heyelan, Tehlike, Duyarlılık, Zarar Görebilirlik, Risk, Bulanık Mantık, Coğrafi Bilgi Sistemleri,
    Rize.

    Hazırlayan:

    Yalçın ŞAHİN

    Danışman:

    Prof. Dr. Arif Çağdaş AYDINOĞLU (GTÜ)

    Jüri Üyeleri:

    Doç. Dr. Cemal Özer YİĞİT (GTÜ)

    Doç. Dr. Çiğdem GÖKSEL (İTÜ)

    Savunma Tarihi:

    02 Ağustos 2019

    Yüksek Lisans Tezi:”CBS Ortamında Makine Öğrenmesi ve İstatistiksel Yöntemler Kullanılarak Heyelan Duyarlılık Haritalarının Üretilmesi”

    Posted on by Posted in adys, afet yönetimi, cbs, tez

    GTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Harita Mühendisliği Anabilim Dalı Jeodezi ve Coğrafi Bilgi Teknolojileri Lisansüstü Programı öğrencisi Gevher ALTÜRK tarafından Prof. Dr. Arif Çağdaş AYDINOĞLU danışmanlığında hazırlanan “ Coğrafi Bilgi Sistemleri Ortamında Makine Öğrenmesi ve İstatistiksel Yöntemler Kullanılarak Heyelan Duyarlılık Haritalarının Üretilmesi: Rize Taşlıdere Havzası Örneği” konulu yüksek lisans tezi tamamlanmıştır.

    ÖZET

    Bu çalışmada Rize ili Taşlıdere havzası içerisinde sığ heyelanlara ilişkin heyelan duyarlılık analizinin gerçekleştirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla; makine öğrenmesi ve istatistiksel yöntemler kullanılarak heyelan duyarlılık analizi ve modelin havzadaki performansı değerlendirilmiştir. Buna göre; drenaj alanı içerisinde yapılan araştırmalar 4 aşamada gerçekleştirilmiştir: (i) Öncelikle konuya ilişkin ulusal ve uluslararası literatür değerlendirilmiştir ve çalışma sahasının genel özellikleri incelenmiştir; (ii) Havzaya ait sığ heyelan envanterinin oluşturulmasına yönelik ayrıntılı araştırmalar yürütülmüştür; (iii) YSA analizi için uygun parametre kestirimi gerçekleştirilmiş ve daha sonra analiz yapılmıştır; (iv) Elde edilen duyarlılık haritasının performans değerlendirmesi yapılmıştır.

    Heyelan duyarlılık haritasının üretilmesinde girdi parametresi olarak, heyelan oluşumunda etkili olduğu arazi çalışmaları sırasında gözlenen 15 parametre kullanılmıştır. Bu parametreler; arazi kullanımı, litoloji, yükselti, eğim, bakı, pürüzlülük, plan eğriselliği, profil eğriselliği, pürüzlülük indeksi, akarsu aşındırma gücü indeksi, topoğrafik nemlilik indeksi, LS faktörü, drenaj yoğunluğu, drenaja olan mesafe, yol yoğunluğu ve yola olan mesafedir. Heyelan duyarlılık haritası, sayısallaştırılan envanter haritası ve girdi parametreleri kullanılarak, Frekans Oranı (FO), Lojistik Regresyon(LR) ve Yapay Sinir Ağları (YSA) yöntemleri ile üretilmiştir. Üretilen harita, çok düşük, düşük, orta, yüksek ve çok yüksek olmak üzere 5 duyarlılık sınıfına ayrılmıştır. Üretilen duyarlılık haritasının performans değerlendirmesinde ROC (Relative Operating Curve) eğrisi altında kalan alan olan AUC (Area of Under the Curve ) kullanılmış ve AUC değeri FO 0,72, LR 0.83,YSA 0.87 olarak elde edilmiştir. 

    Anahtar kelimeler: Heyelan, CBS, Duyarlılık, Yapay Sinir ağları, Frekans Oranı, Lojistik Regresyon

    Hazırlayan:

    Gevher ALTÜRK

    Danışman:

    Prof. Dr. Arif Çağdaş AYDINOĞLU (GTÜ)

    Jüri Üyeleri:

    Doç. Dr. İsmail ÇÖLKESEN (GTÜ)

    Dr. Öğretim Üyesi Emrehan Kutluğ ŞAHİN (Bolu Abant İ.B.Üniv.)

    Savunma Tarihi:

    01 Ağustos 2019

    Yüksek Lisans Tezi: “Kamu Hukuku Kısıtlamaları Kadastrosu Uygulanmasına Yönelik Yaklaşımın Belirlenmesi”

    Posted on by Posted in arazi yönetimi, tez

    GTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Harita Mühendisliği Anabilim Dalı Jeodezi ve Coğrafi Bilgi Teknolojileri Lisansüstü Programı öğrencisi Şahin İL tarafından Prof. Dr. Arif Çağdaş AYDINOĞLU danışmanlığında hazırlanan ” Kamu Hukuku Kısıtlamaları Kadastrosu Uygulanmasına Yönelik Yaklaşımın Belirlenmesi” konulu yüksek lisans tezi tamamlanmıştır.

    ÖZET

    Bilindiği üzere, ülkemizde taşınmaz mülkiyeti üzerine getirilen kısıtlamalar farklı kurumlarca ve farklı sistemlerle yürütülmektedir. Mülkiyete getirilen kısıtlamaların bir kısmı tapu sicilinde tescil edilirken, henüz tescil olmamış ancak gelecekte uygulanması planlanan projeler nedeniyle oluşacak kısıtlamalar iseuygulayıcı idarelerin kendi sistemlerinde bulunmaktadır. Bu durumda taşınmazı hakkında detaylı bilgi almak isteyen maliklerin çok sayıda kurumu ziyaret etmesi gerektiği gibi, yatırımcı kurumlar açısından da herhangi bir proje gerçekleştirmek istemeleri durumunda diğer kurumlarla uzun süren yazışma yapmalarıgerekmektedir. Bu duruma benzer sorunların yaşandığı İsviçre’de bu tür problemlerin önüne geçilebilmesi adına PLR (Kamu Hukuku Kısıtlamaları) Kadastrosu adı altında bir sistem geliştirilmiştir. Taşınmaza ait bütün hak ve kısıtlamaların tek bir defada sorgulanabildiği bu sistemde vatandaşların taşınmazı hakkında kolay bilgi edinebilmesinin yanı sıra kamu kurumlarınca yürütülen projelerde de karar alma süreçleri hızlanmıştır. Bu çalışmada ülkemizde farklıidarelerden ve yasalardan kaynaklanan kamu hukuku kısıtlamalarının, ortak bir bilgi sisteminden yürütülmesi ve bir taşınmaz mülkiyeti üzerinde bulunan bütün hak vekısıtlamalara en kısa yoldan ulaşılabilmesi üzerine bir yaklaşım geliştirilmiştir.

    Anahtar kelimeler: Heyelan, CBS, Duyarlılık, Yapay Sinir ağları, Frekans Oranı, Lojistik Regresyon

    Hazırlayan:

    Şahin İL

    Danışman:

    Prof. Dr. Arif Çağdaş AYDINOĞLU (GTÜ)

    Jüri Üyeleri:

    Prof. Dr. Taşkın KAVZOĞLU (GTÜ)

    Doç. Dr. Çiğdem GÖKSEL (İTÜ)

    Savunma Tarihi:

    01 Ağustos 2019


    Yüksek Lisans Tezi: “3B Kadastro Geliştilmesi için Yaklaşımların Belirlenmesi”

    Posted on by Posted in arazi yönetimi, cbs, tez

    GTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Harita Mühendisliği Anabilim Dalı Jeodezi ve Coğrafi Bilgi Teknolojileri Lisansüstü Programı öğrencisi Betül NATIR tarafından Doç. Dr. Arif Çağdaş AYDINOĞLU danışmanlığında hazırlanan “ 3B Kadastro Geliştilmesi için Yaklaşımların Belirlenmesi” konulu yüksek lisans tezi tamamlanmıştır.

     

    ÖZET

    Ülkemizde kadastro çalışmaları iki boyutlu olarak sürdürülmektedir. Son yıllarda teknoloji alanında yaşanan büyük gelişmeler ve metropollerdeki nüfus yoğunluğuna bağlı yüksek arazi kullanımı, dünya genelinde meslek erbaplarınca üç boyutlu kadastro fikrinin ortaya atılması ve araştırılması sonucunu doğurmuştur. Üç boyutlu kadastronun uluslararası düzeyde ilk olarak ortaya atılması ise 2001 yılında Uluslararası Haritacılar Birliği (FIG)in gerçekleştirdiği ‘3B Kadastrolar’ adlı Çalıştay ile olmuştur. 2010 yılının Nisan ayında gerçekleştirilen FIG kongresinde 3B kadastro konusunda çalışmalar yapması amacıyla 2010-2014 yılları arasında faaliyet gösterecek ‘3B Kadastrolar’ isimli bir çalışma grubunun kurulmasına karar verilmiştir. Bu çalışmada kadastro çalışmalarının mevcut durumu ve üç boyutlu kadastro ihtiyacı irdelenmiştir.

    …

    Anahtar kelimeler: Üç Boyutlu Kadastro, Arazi Bilgi Sistemleri, Mülkiyet

     

    Hazırlayan:

    Betül NATIR

    Danışman:

    Doç. Dr. Arif Çağdaş AYDINOĞLU, (GTÜ)

    Jüri Üyeleri:

    Doç. Dr. Cemal Özer YİĞİT (GTÜ)

    Doç. Dr. Turan ERDEN (İTÜ)

    Savunma Tarihi:

    26 Ekim 2017

     

    M.Sc. Thesis: “Designing A Land Administration Model Supporting Data Interoperability Between Applications: Land Valuation Example”

    Posted on by Posted in arazi yönetimi, tez, Tucbs, Uncategorized

    GTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Harita Mühendisliği Anabilim Dalı Jeodezi ve Coğrafi Bilgi Teknolojileri Lisansüstü Programı öğrencisi Rabia BOVKIR tarafından Doç. Dr. Arif Çağdaş AYDINOĞLU danışmanlığında hazırlanan “Uygulamalar Arasında Verilerin Birlikte Çalışabilirliğini Destekleyen Arazi İdaresi Modeli Tasarımı: Arazi Değerlemesi Örneği” konulu yüksek lisans tezi tamamlanmıştır.

     

    ABSTRACT

    Managing land related information effectively is a significant factor to achieve a successful land management and sustainable administration of the land. Successful land administration and applications can be implemented with the existence of qualified, standardised and interoperable data sets. Within the land administration concept, for making the data accessible and reusable in various thematic land related applications, data sets should be produced to allow interoperability and data sharing. For the solution of the standardisation and interoperability issues, Geographic Data Infrastructures (GDI) concept has emerged with the purpose of developing geographic data production and sharing standards. Each government and geographic data organization developed their own GDI to specify their geographic standards and reference models.

    In this thesis, Infrastructure for Spatial Information in Europe (INSPIRE) and Turkish National GIS (abbreviated as TUCBS) were examined and evaluated with the purpose of determining an approach for designing a land administration model. Within these GDI, most commonly used geospatial data production and sharing standards such as International Organization for Standardization (ISO) TC/211 (Technical Committee about Geographic Information/Geomatics) 19xxx series standards and OGC (Open Geospatial Consortium) open standards for interoperability were analysed. In land management concept, ISO 19152 Land Administration Domain Model (LADM) and INSPIRE Cadastral Parcels data theme were studied in detail. According to the requirements of these standards, TUCBS.TK data model was improved. Within the land administration concept, as an example land valuation model was designed and added to the TUCBS.TK as an extension. For analysing the availability and operability of the designed model and performing a land valuation process within the TUCBS and INSPIRE geographic data infrastructures, Pendik land valuation example was implemented. Source data structures transformed into INSPIRE and TUCBS data standards by using geographic Extract-Transform Load (ETL) tools. By using analysis approaches in Geographic Information Systems, an automated land valuation process was performed with standardised data.

    Key Words: GDI, Turkish National GIS, Geographic Data Standards, ISO/TC211, OGC, GML, LADM, Land Valuation, Open Data Model, Geospatial Analysis Tools.

    Prepared by:

    Rabia BOVKIR

    Thesis Adviser:

    Assoc. Prof. Arif Çağdaş AYDINOĞLU, Ph.D. (GTÜ)

    Jury Members:

    Assoc. Prof. Arzu ERENER, Ph.D. (Kocaeli Univ.)

    Assist. Prof. Ismail COLKESEN, PhD (GTÜ)

    Date of Defence:

    05 July 2017

     

     

    M.Sc. Thesis: “Using Spatial Statistics Techniques to Determine The User Profiles of Social Media”

    Posted on by Posted in cbs, English, geo-istatistik, tez

    İTÜ Bilişim Enstitüsü Coğrafi Bilgi Teknolojileri Lisansüstü Programı öğrencisi İrem ERKUŞ tarafından Doç. Dr. Arif Çağdaş AYDINOĞLU danışmanlığında hazırlanan “Sosyal Medyada Kullanıcı Profillerinin Belirlenmesinde Konumsal İstatistik Tekniklerin Kullanilmasi” konulu yüksek lisans tezi tamamlanmıştır.

    ABSTRACT 

    Social media became hot topic after millennium. Beside communication techniques such e-mail and mobile phone, social media platforms have started to be used in various different social and working discipline, to illustrate this, Facebook for social communication, Twitter for short messages, and Flickr for photo sharing, and so on. Most social media platform has possibility to locate any social media activity spatially. Defining any activity with location or position in social media means that distribution of social media users can be analyzed spatially to determine user profiles.

    The purpose of this study is to determine user profiles of social media platforms with the examples of online dating site. The data of users are integrated with in GIS environment using spatial statistics techniques.

    In methodology part, spatial statistical methods were used to understand the data relationships. Firstly, the distribution of patterns is analyzed spatially to determine data outliers. Then, user profiles are analyzed by age, gender, income, educational level and occupation to examine socio-demographic relationships. Lastly, target areas are determined by using cluster analysis while relations of the data is analyzed by using regression techniques.

    The applications consist of four parts. As working principles of GIS, related spatial data was captured, queried, analyzed and visualized in ArcGIS program. Data about ten thousands of users who often use this online dating site was retrieved from the MySQL database by using spatial data query. The distribution and outliers of the data were determining by using Exploratory Spatial Data Analysis (ESDA) tools which are histogram, semivariogram,voronoi map, and QQ plots. Furthermore, the population of Istanbul was examined with spatial statistical analysis based on the data of Adress based Population Registration System and social media site. The results were interpreted and showed in thematic maps, and presented results in a diverse range of visualization options such as reports, statistical graphics and tables. The third part examine the hot-spot analysis to find the clustered area of social media users by using mapping cluster toolset. The final part demonstrate the OLS and GWR regression methods to identify regression model by using spatial relationships tools. In this way, this study contributes to research about social media a new developing discipline. This gives a perspective of user profile in view of education and occupation by using spatial statistical approaches. All in all, this thesis gives an idea about social media and usable statistical techniques.

     

    Prepared by:

    İrem ERKUŞ

    Thesis Adviser:

    Assoc. Prof. Arif Çağdaş AYDINOĞLU, PhD (İTÜ / GYTE)

    Jury Members:

    Prof. Taşkın KAVZOĞLU, PhD (GYTE)

    Assist. Prof. Himmet KARAMAN, PhD (İTÜ)

    Date of Defence:

    28 August 2014

    Yüksek Lisans Tezi: “Bulanık Mantık ile Coğrafi Bilgi Teknolojilerini Kullanarak Taşınmaz Değerlemesi: Sarıyer-İstanbul Örneği”

    Posted on by Posted in arazi yönetimi, kbs, tez

    İTÜ Bilişim Enstitüsü Coğrafi Bilgi Teknolojileri Lisansüstü Programı öğrencisi Mustafa Andaç DERİNPINAR tarafından Doç. Dr. Arif Çağdaş AYDINOĞLU danışmanlığında hazırlanan “Bulanık Mantık ile Coğrafi Bilgi Teknolojilerini Kullanarak Taşınmaz Değerlemesi: Sarıyer-İstanbul Örneği” konulu yüksek lisans tezi tamamlanmıştır.

    ÖZET

    Taşınmaz değerlemesi, arazi yönetiminde değer esaslı alım satım işleri ve banka kredilendirmesinin yanı sıra, günümüzde kentsel dönüşüm süreçlerinde mevcut rayiç değerin belirlenip düzenleme sonrası taşınmaz malların dağıtımında temel alınmaktadır. Bu kapsamda, taşınmaz değer haritalarının doğru ve güvenilir biçimde en kısa sürede üretilmesi, kamu hizmetlerinin uygulanması ve arazi rantının adaletli paylaşımı gibi birçok yönden önemli bir ihtiyaçtır. Taşınmaz değerleme yöntemlerinde sıklıkla kullanılan yöntemler; emsal, gelir ve maliyet yöntemidir. Taşınmaz değerlemesinde en doğru sonuca ulaşabilmek için bilgi teknolojilerinin kullanımı ile diğer yöntemleri irdelemek ve yorum faktörünü en aza indirerek güvenilir değerlendirme yapmak gerekmektedir. Bu yaklaşımla, piksel bazlı olarak yapılan nominal değerleme yöntemi faktörleri ile bulanık mantık üyelik sisteminin avantajları birlikte irdelenerek, taşınmaz değerleme yapılmıştır ve yöntemin kullanılabilirliği belirlenmiştir.

    Bu çalışmada, öncelikle literatürde ve örnek çalışmalardaki nominal değerleme faktörleri ve ağırlıkları bulunmuştur. İstanbul ili Sarıyer ilçesi çalışma alanı örneğiyle, bu değerleme faktörleri incelenmiş, kıyaslanarak gruplandırılmış ve değerlemeye etkisi olan faktörler belirlenmiştir. Çalışmada faktörler bölgeye göre değiştirilebilir. Bu çalışmada önemli görülen ve uygulaması yapılan taşınmaz değerleme faktörleri dört ana grupta toplanmıştır. Bu gruplar ve kapsadığı faktörler şunlardır;

     

    • Toplu taşımaya yakınlık kapsamında altında demiryolu metro duraklarına yakınlık, karayolu otobüs duraklarına yakınlık, denizyolu iskelelere yakınlık faktörleri belirlenmiştir.
    • Kamu hizmetlerine yakınlık kapsamında kamu kurumlarına yakınlık, eğitim kurumlarına yakınlık, sağlık kurumlarına yakınlık, dini birimlere yakınlık, ve kültürel/sosyal tesislere yakınlık faktörleri belirlenmiştir.
    • Planlama başlığı altında ise izin verilen kat adedi, imar durumu ve üst düzey yola çıkış faktörleri belirlenmiştir.
    • Kullanım düzeyi kapsamında, eğim, bakı ve manzara faktörleri irdelenmiştir.

     

    Bu faktörler için Sarıyer ilçesinin araştırma amaçlı kullanılan veri altlıkları ve web tabanlı harita servislerinden sayısallaştırma yoluyla elde edilmiştir.

    Taşınmaz değerleme faktörleri klasik (boolen) mantıkta kullanıldığında, üretilen verilerde yalnızca 0 ve 1 değerlerini alabilmektedir. Gerçekte taşınmaz değer faktörlerini keskin kümelerde tanımlamak yerine, doğası gereği daha yorumlanabilir yani 0 ve 1 değerleri arasını alabilecek bir şekilde tanımlanmalıdır. Bulanık mantık 0 ve 1 arasındaki değerleri de alarak üretilmektedir. Bütün faktörlerde üretilen analiz sonuçları bulanık mantık üyeliklerine alınarak 0 ve 1 arası piksel değerlerine getirilmiştir. Böylece bütün veriler birbiri ile kıyaslanabilecek ve üst üste bindirilerek tek bir veri elde edilebilecek konuma gelmiştir. Bulanık mantık üyeliklerinin diğer avantajı ise, üyeliğe alınan değer faktörü davranışının bulanık mantığa [0,1] genel bir üyelik fonksiyonu grafiği ile tanımlanabilmesidir. Değer faktörlerine ait üyelik fonksiyonlarının belirlenmesinde, Small, Gaussian, Linear, Near, Large bulanık mantık üyelikleri kullanılmıştır. Örneğin; eğim faktörü üyeliğe alınırken Lineer (5,45) fonksiyonu kullanılmış, eğim 0 ve 5 derece arasında 1, dik eğime kadar lineer olarak 0 a kadar azalan bir grafik kullanılmıştır. Belirlenen üyelik faktör gruplarının bütünleşik değerlemesinde AND ve OR bindirme tipleri kullanılmıştır.

    Sonuç olarak Bulanık mantık ile yapılan nominal değerleme işlemlerinin, arazi değer haritalarının üretilmesinde veya değer gruplarının belirlenerek, parsel bazlı değerlemede akılcı bir yol olduğu ve gerçeğe yakın sonuçlar verdiği görülmüştür. Coğrafi bilgi teknolojileri ile bulanık mantık kullanılarak Taşınmaz Değer haritası üretimi için farklı tür ve değerdeki verileri aynı ortamda bütünleştirerek, kullanıcıya kolay yorum yapabilme, bulanık üyeliklere alarak birçok sınırlandırmayı istenilen ivme ile verebilme yeteneğini sağlayabilme, gerçek değere yaklaşım ve otomatik analiz edilerek büyük verilerde kolaylıkla sonuç üretebilme yeteneğini sağlamaktadır.

    Anahtar kelimeler:

    Taşınmaz Değerleme, Coğrafi Bilgi Teknolojileri, Bulanık Mantık, Nominal Değerleme Kriterleri

     

    Hazırlayan:

    Mustafa Andaç DERİNPINAR

    Tez Danışmanı:

    Doç. Dr. Arif Çağdaş AYDINOĞLU (İTÜ / GYTE)

    Tez Jürileri:

    Prof. Dr. Rahmi Nurhan ÇELİK (İTÜ)

    Doç. Dr. Halis SAKA (GYTE)

    Savunma Tarihi:

    25 Haziran 2014

    Yüksek Lisans Tezi: “Akıllı Kent Yönetiminde Ulaşım Hizmetlerine Yönelik Konumsal Karar Destek Araçlarının Geliştirilmesi: İstanbul Örneği”

    Posted on by Posted in cbs, kbs, tez

    İTÜ Bilişim Enstitüsü Coğrafi Bilgi Teknolojileri Lisansüstü Programı öğrencisi Deniz SAĞLAM tarafından Doç. Dr. Arif Çağdaş AYDINOĞLU danışmanlığında  hazırlanan “Akıllı Kent Yönetiminde Ulaşım Hizmetlerine Yönelik Konumsal Karar Destek Araçlarının Geliştirilmesi” konulu yüksek lisans tezi tamamlanmıştır.

    ÖZET

    Yoğun kentleşme, köyden kente göç ve nüfus artışının sonucu olarak sorunlarıyla birlikte büyüyen kentlerin etkin yönetim ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Planlamanın istenen düzeyde yapılamaması ve yapılaşmada plan uyumsuzluğu, kentleri gittikçe yaşanamaz hale getirmiştir. Kentsel fonksiyonların yönetimine yönelik mücavir alanlarda büyükşehir belediyeler ve belediyeler; mücavir alan dışında da il özel idarelerine büyük görevler düşmektedir. Bu kapsamda Bilgi ve iletişim teknolojileri, etkin kent yönetimi için olanaklar sağlamaktadır. Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS), doğrudan veya dolaylı mekan / konumla ilişkili bilginin toplanarak, yönetiminde ve analizinde etkin bir araç olarak karar vericilere destek sağlamaktadır. Bu teknolojilerin kent yönetimine yönelik temelini oluşturan Kent Bilgi Sistemlerini (KBS) kurmak ve işletmek görevi ilgili kanunlarla yerel yönetimlere verilmiştir.

    Akıllı kent yönetimi kavramıyla öngörülen; veritabanları, mobil saha ekipleri, uydu görüntüleri, sensörler vb. farklı kaynaklardan gelen veri altlıklarının birlikte çalışabilirliğini sağlayarak, kentsel altyapı yönetiminde, acil durumda müdahale gerektiğinde ve yöneticilerin anlık karar ihtiyacı söz konusu olduğunda, ilgili teknik bileşenleri etkin kullanarak dinamik veri yönetimi ile kısa zamanda ve etkin bilgi üretip uygulayabilmektir. KBS ise akıllı kent yönetiminin önemli aracı olarak harita altlıkları üretimi, planlama, ulaşım, altyapı, çevre, temizlik, güvenlik vb. fonksiyonlara yönelik konuma dayalı verilerin ve ilişkili tüm bilgilerin yönetilerek analiz edilmesine olanak sağlamaktadır. Böylelikle akıllı kent yönetim bileşeni olarak CBS / KBS teknikleri kullanılarak kent yönetimine yönelik karar destek ve analiz araçları geliştirilebilir.

    Tez kapsamında, KBS’ye yönelik mevzuat analizi yapılarak ilgili sorumluluklar irdelenmiş, KBS kurulması ve işletilmesine yönelik Türkiye’deki ve uluslararası düzeyde başarılı örnekler dikkate alınarak mevcut durum analizi yapılmıştır. KBS standartlarının belirlenmesi projesindeki veri gereksinimi ve iş analizinde ulaşım altyapısı gereksinimleri dikkate alınarak, İstanbul örneğiyle akıllı kent yönetimine yönelik kavramlar, yaklaşımlar ve gereksinimler irdelenmiştir.

    Geliştirilen örnek uygulamada, İstanbul ili metropolitan alanı akıllı kent yönetimine yönelik pilot çalışma alanı olarak seçilmiştir. Analizler neticesinde, ulaşım altyapısı ve hizmetlerinin planlanmasına yönelik ihtiyaçlar ve hedef uygulamalar belirlenmiştir. Uyguluma durumu ve veri gereksinimine göre KBS standartları kapsamındaki veri modeli belirlenmiştir. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) ve ilgili iştiraklarından derlenen ham verilerle, ihtiyaca yönelik, mobil ve web ortamından güncellenebilir coğrafi veritabanı kurulmuştur.

    Akıllı kent yönetimi için kentsel hareketliliğin belirlenmesi, ulaşım ve toplu taşıma erişebilirlik düzeyi ve ihtiyacı olan yerlerin belirlenmesi gibi problemlerin çözümüne yönelik konumsal analiz işlem araçları tasarlanmıştır. Karar vericilere yönelik analiz düzeyi olarak, yöneticiye sahip en küçük idari birim olan “Mahalle” seçilmiştir. Coğrafi Bilgi Teknolojileri ile analiz araçlarının geliştirilmesinde, vektör tabanlı bindirme  ve ağ analizi fonksiyonlarını kullanan konumsal analiz işlem adımları belirlenmiştir. 

    İstanbul için yapılan uygulamalarda; toplu taşıma erişilebilirlik düzeyini belirlemek için raylı sistemler ve metrobüs, deniz ve kara ulaşımının bütünleşik erişilebilirlik analizleri yapılmıştır. Raylı sistemleri dikkate alarak toplu taşıma ihtiyacı olan yerler  belirlenmiştir. Planda belirlenen ana fonksiyon sınıflarına göre arazi kullanım analizi yapılmıştır. Kentsel hareketliliğin belirlenmesinde; sağlık, kamu, spor, eğitim, alışveriş, sosyal, turizm ve rekreasyon donatıları trafik çekim düzeylerine göre analiz edilmiştir. Sosyo-ekonomik analizler için; bina kullanım alanı ve yoğunluğu, nüfus dağılımı, gelir dağılımı ve çalışan sayısı haritaları üretilmiştir. Üretilen bu harita altlıkları, yüksek- orta- düşük düzeyde gruplandırılmıştır. Ayrıca İstanbul ulaşım ana planı hanehalkı anketi analizleri sonucu üretilen, otomobil sahipliği ve parklanma kapasitesini gösteren haritalar karar vericilere destek sağlamak amacıyla veritabanı ile bütünleştirilmiştir.

     ArcGIS coğrafi veritabanı ortamında “toolbox” analiz araçları kullanılmıştır. İstanbul mahalleleri ve trafik zonları için gerçekleştirilen uygulama ile, akıllı kent yönetimi çözümü olarak ulaşım altyapısının geliştirilmesinde ve otopark gereksiniminin belirlenmesinde karar vericilere destek sağlayan yaklaşım belirlenmiştir. Bulut Bilişim çözümü olarak ArcGIS Online platformu kullanarak, akıllı kent yönetimi için paydaşlarla işbirliğini sağlanmış ve web paylaşımı ortamı yapılandırılmıştır. Benzeri yaklaşımla, karar vericiler  hedef politikalarına göre veritabanındaki veri altlıklarını kullanarak karar destek analizleri yapabilir ve hedef yatırım bölgelerini belirleyebilir.  Bu yaklaşımla, geliştirilen örnek modeller farklı kentlerde uygulanabileceği gibi, farklı kentsel problemlerin çözümüne yönelik geliştirilen analiz araçları ile akıllı kent yönetimini destekleyen KBS uygulamaları geliştirilebilir.

     

    Anahtar kelimeler: CBS, Kent Bilgi Sistemleri, Akıllı Kentler, Ulaşım, Konumsal Analiz,  Erişilebilirlik, İstanbul

    Hazırlayan:

    Deniz SAĞLAM

    Tez Danışmanı:

    Doç. Dr. Arif Çağdaş AYDINOĞLU (İTÜ / GYTE)

    Tez Jürileri:

    Prof. Dr. Necla. ULUĞTEKİN (İTÜ)

    Doç. Dr. Çiğdem GÖKSEL (İTÜ)

    Savunma Tarihi:

    12 Mayıs 2014