Türkiye Belediyeleri Birliği (TBB) ve Otopark İşletmecileri Derneği’nin birlikte düzenlediği “Türkiye Otopark Mevzuatı Çalıştayı”, 21-22 Kasım 2014 tarihlerinde Raddison Blu Hotel Kayseri’de düzenlendi.
Etkinlik sayfası için tıklayınız: http://otopark.org.tr/mevzuat-.html
Nüfus artışı ve büyüyen kentlerde, ulaşım hizmetlerinin bütünleşik yönetiminde birçok teknolojinin birlikte çalışabilirliğini sağlayacak Akıllı Ulaşım Sistemleri (AUS) nin geliştirilmesi gerekliliği ortaya çıkmıştır. T.C. Hükümeti 2014 programında da enerji verimliliği için, ulaşılabilirliği artırmak için ve yaşanabilir kentler için AUS geliştirilmesinin önemi vurgulanmıştır.
26-28 Mayıs 2014 tarihlerinde Grand Cevahir Hotel, İstanbul’da gerçekleştirilen 1. Karayolu Akıllı Ulaşım Sistemleri (KAUS) konferansında, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) tekniklerini kullanarak veritabanında trafik sensör verilerinin zamansal analizine yönelik örnek uygulamalar geliştirilmiştir.
1. KAUS Kongresi programı için tıklayınız.
TRAFİK ÖLÇME SENSÖRÜ VERİLERİNİN ZAMANSAL ANALİZİ
Engin ERKAN ve Arif Çağdaş AYDINOĞLU
ÖZET
Akıllı Ulaşım Sistemleri uygulamalarında, sensör algılayıcıların gerçek zamanlı ürettiği veriler kullanılarak birçok tematik uygulama alanında karar destek sağlanabilmektedir. Uzaktan trafik mikrodalga sensörü anlamına gelen RTMS, trafik algılama ve ölçmesi için özel tasarlanmış detektörlerdir. Sensörlerden gerçek zamanlı trafik bilgisi alınabilmektedir. Ancak bu verilerin zamana bağlı yönetimi, kontrolü ve raporlanması karar vericiler için önem taşımaktadır. Bu amaçla, Coğrafi Bilgi Teknolojileri ile zamansal veri yönetimi ve trafik yoğunluğunun izlenmesi konusunda çalışmalar yapılmıştır. İstanbul ili örneğiyle RTMS sensörlerinden gelen ham veri, istenen zaman dilimine göre otomatik süzülerek coğrafi/konumsal veritabanı ile entegre edilmiştir. Sonuç olarak veritabanında istediğimiz zaman sorgusuna göre ulaşım planlamayı destekleyen raporlama ve çıktılar üretilebilmektedir.
Bildiri tam metni için Aydinoglu-2.karayolu
İTÜ Bilişim Enstitüsü Coğrafi Bilgi Teknolojileri Lisansüstü Programı öğrencisi Deniz SAĞLAM tarafından Doç. Dr. Arif Çağdaş AYDINOĞLU danışmanlığında hazırlanan “Akıllı Kent Yönetiminde Ulaşım Hizmetlerine Yönelik Konumsal Karar Destek Araçlarının Geliştirilmesi” konulu yüksek lisans tezi tamamlanmıştır.
ÖZET
Yoğun kentleşme, köyden kente göç ve nüfus artışının sonucu olarak sorunlarıyla birlikte büyüyen kentlerin etkin yönetim ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Planlamanın istenen düzeyde yapılamaması ve yapılaşmada plan uyumsuzluğu, kentleri gittikçe yaşanamaz hale getirmiştir. Kentsel fonksiyonların yönetimine yönelik mücavir alanlarda büyükşehir belediyeler ve belediyeler; mücavir alan dışında da il özel idarelerine büyük görevler düşmektedir. Bu kapsamda Bilgi ve iletişim teknolojileri, etkin kent yönetimi için olanaklar sağlamaktadır. Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS), doğrudan veya dolaylı mekan / konumla ilişkili bilginin toplanarak, yönetiminde ve analizinde etkin bir araç olarak karar vericilere destek sağlamaktadır. Bu teknolojilerin kent yönetimine yönelik temelini oluşturan Kent Bilgi Sistemlerini (KBS) kurmak ve işletmek görevi ilgili kanunlarla yerel yönetimlere verilmiştir.
Akıllı kent yönetimi kavramıyla öngörülen; veritabanları, mobil saha ekipleri, uydu görüntüleri, sensörler vb. farklı kaynaklardan gelen veri altlıklarının birlikte çalışabilirliğini sağlayarak, kentsel altyapı yönetiminde, acil durumda müdahale gerektiğinde ve yöneticilerin anlık karar ihtiyacı söz konusu olduğunda, ilgili teknik bileşenleri etkin kullanarak dinamik veri yönetimi ile kısa zamanda ve etkin bilgi üretip uygulayabilmektir. KBS ise akıllı kent yönetiminin önemli aracı olarak harita altlıkları üretimi, planlama, ulaşım, altyapı, çevre, temizlik, güvenlik vb. fonksiyonlara yönelik konuma dayalı verilerin ve ilişkili tüm bilgilerin yönetilerek analiz edilmesine olanak sağlamaktadır. Böylelikle akıllı kent yönetim bileşeni olarak CBS / KBS teknikleri kullanılarak kent yönetimine yönelik karar destek ve analiz araçları geliştirilebilir.
Tez kapsamında, KBS’ye yönelik mevzuat analizi yapılarak ilgili sorumluluklar irdelenmiş, KBS kurulması ve işletilmesine yönelik Türkiye’deki ve uluslararası düzeyde başarılı örnekler dikkate alınarak mevcut durum analizi yapılmıştır. KBS standartlarının belirlenmesi projesindeki veri gereksinimi ve iş analizinde ulaşım altyapısı gereksinimleri dikkate alınarak, İstanbul örneğiyle akıllı kent yönetimine yönelik kavramlar, yaklaşımlar ve gereksinimler irdelenmiştir.
Geliştirilen örnek uygulamada, İstanbul ili metropolitan alanı akıllı kent yönetimine yönelik pilot çalışma alanı olarak seçilmiştir. Analizler neticesinde, ulaşım altyapısı ve hizmetlerinin planlanmasına yönelik ihtiyaçlar ve hedef uygulamalar belirlenmiştir. Uyguluma durumu ve veri gereksinimine göre KBS standartları kapsamındaki veri modeli belirlenmiştir. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) ve ilgili iştiraklarından derlenen ham verilerle, ihtiyaca yönelik, mobil ve web ortamından güncellenebilir coğrafi veritabanı kurulmuştur.
Akıllı kent yönetimi için kentsel hareketliliğin belirlenmesi, ulaşım ve toplu taşıma erişebilirlik düzeyi ve ihtiyacı olan yerlerin belirlenmesi gibi problemlerin çözümüne yönelik konumsal analiz işlem araçları tasarlanmıştır. Karar vericilere yönelik analiz düzeyi olarak, yöneticiye sahip en küçük idari birim olan “Mahalle” seçilmiştir. Coğrafi Bilgi Teknolojileri ile analiz araçlarının geliştirilmesinde, vektör tabanlı bindirme ve ağ analizi fonksiyonlarını kullanan konumsal analiz işlem adımları belirlenmiştir.
İstanbul için yapılan uygulamalarda; toplu taşıma erişilebilirlik düzeyini belirlemek için raylı sistemler ve metrobüs, deniz ve kara ulaşımının bütünleşik erişilebilirlik analizleri yapılmıştır. Raylı sistemleri dikkate alarak toplu taşıma ihtiyacı olan yerler belirlenmiştir. Planda belirlenen ana fonksiyon sınıflarına göre arazi kullanım analizi yapılmıştır. Kentsel hareketliliğin belirlenmesinde; sağlık, kamu, spor, eğitim, alışveriş, sosyal, turizm ve rekreasyon donatıları trafik çekim düzeylerine göre analiz edilmiştir. Sosyo-ekonomik analizler için; bina kullanım alanı ve yoğunluğu, nüfus dağılımı, gelir dağılımı ve çalışan sayısı haritaları üretilmiştir. Üretilen bu harita altlıkları, yüksek- orta- düşük düzeyde gruplandırılmıştır. Ayrıca İstanbul ulaşım ana planı hanehalkı anketi analizleri sonucu üretilen, otomobil sahipliği ve parklanma kapasitesini gösteren haritalar karar vericilere destek sağlamak amacıyla veritabanı ile bütünleştirilmiştir.
ArcGIS coğrafi veritabanı ortamında “toolbox” analiz araçları kullanılmıştır. İstanbul mahalleleri ve trafik zonları için gerçekleştirilen uygulama ile, akıllı kent yönetimi çözümü olarak ulaşım altyapısının geliştirilmesinde ve otopark gereksiniminin belirlenmesinde karar vericilere destek sağlayan yaklaşım belirlenmiştir. Bulut Bilişim çözümü olarak ArcGIS Online platformu kullanarak, akıllı kent yönetimi için paydaşlarla işbirliğini sağlanmış ve web paylaşımı ortamı yapılandırılmıştır. Benzeri yaklaşımla, karar vericiler hedef politikalarına göre veritabanındaki veri altlıklarını kullanarak karar destek analizleri yapabilir ve hedef yatırım bölgelerini belirleyebilir. Bu yaklaşımla, geliştirilen örnek modeller farklı kentlerde uygulanabileceği gibi, farklı kentsel problemlerin çözümüne yönelik geliştirilen analiz araçları ile akıllı kent yönetimini destekleyen KBS uygulamaları geliştirilebilir.
Anahtar kelimeler: CBS, Kent Bilgi Sistemleri, Akıllı Kentler, Ulaşım, Konumsal Analiz, Erişilebilirlik, İstanbul
Hazırlayan:
Deniz SAĞLAM
Tez Danışmanı:
Doç. Dr. Arif Çağdaş AYDINOĞLU (İTÜ / GYTE)
Tez Jürileri:
Prof. Dr. Necla. ULUĞTEKİN (İTÜ)
Doç. Dr. Çiğdem GÖKSEL (İTÜ)
Savunma Tarihi:
12 Mayıs 2014
İstanbul Büyükşehir Belediyesi İSPARK A.Ş.’nin düzenlediği “1. İstanbul Otopark Master Planlama Çalıştayı“, 01-02 Mayıs 2014 tarihlerinde Kartepe Park Hotel’de (Kocaeli) gerçekleştirildi.
A.Ç. Aydınoğlu, ”Konumsal Analiz Teknikleri ile Otopark Talep Analizi” konulu bildirisini sunmuştur.
İTÜ Bilişim Enstitüsü Coğrafi Bilgi Teknolojileri Lisansüstü Programı öğrencisi Sercan ERHAN tarafından Doç. Dr. Arif Çağdaş AYDINOĞLU danışmanlığında hazırlanan “Web Ortamında Coğrafi Verilerin Birlikte Çalışabilirliğine Yönelik Yaklaşımların Belirlenmesi: Ulaşım Veri Teması Örneği” konulu yüksek lisans tezi tamamlanmıştır.
ÖZET
Coğrafi verilerin üretilmesi, saklanması ve güncel tutulması konularında standart bir yöntemin belirlenip izleniyor olması gerekmektedir. Verilerin katkı sağlaması, kaliteli veri üretiminin ardından doğru şekilde kullandırılabiliyor olmaları ve paylaşılabilmeleri ile mümkün olabilmektedir. Coğrafi verinin farklı kurum ve kuruluşlar tarafından kullanılıyor olması, optimum düzeyde bu ilgililerin ihtiyacını karşılaması ile alakalıdır. Bu sebeple aynı veri farklı kurum ve kuruluşlarca defalarca üretilmemelidir. Verinin mükerrer duruma düşmesi zamanla güncelliğini kaybetmesine ve kullanılamamasına yol açmaktadır.
Farklı kullanıcı ihtiyaçlarını karşılayacak uygulama ve servislerin belirlenmesi için öncelikle veri/kullanıcı gereksinim analizi yapılmalıdır. Bu analizler sonunda hangi verinin hangi ihtiyaçlar ile hangi uygulamalarda hangi formatlarda kullanılabileceği belirlenebilecektir. Gerçekleştirilen analizlere göre üretilen veri standartları temel alınarak, ilgili veri altlıkları veri sağlayıcıları tarafından üretilerek güncellenmeli ve diğer kullanıcılar ile web servis yolu gerçek zamanlı paylaşılabilmelidir. Örneğin ulaşım temasını temsil eden coğrafi veri setleri; kamu kurumlarından özel sektöre, vatandaştan çeşitli ticari uygulamalara kadar birçok alanda eş zamanlı kullanıldığından ortak bir standart dahilinde üretilebilmelidir.
Tez kapsamında model bazlı yaklaşım ile coğrafi veri modeli geliştirilmesine yönelik ISO/TC211 coğrafi bilgi teknik komitesi standartları ve web servisleri ile coğrafi verilerin paylaşımına yönelik Açık Coğrafi Bilgi Konsorsiyumu olan OGC’nin standartları irdelenmiştir. Türkiye Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri (TUCBS) altyapısı standartlarının geliştirilmesi sürecindeki ilgili veri gereksinim analizleri ve ulaşım veri standardı altlık alınmıştır. Yeni bir standart geliştirme sürecinin; çeşitliliği yok etmeden, nitelik kaybı olmadan, birlikte çalışılabilirliği sağlayan, veri bütünlüğü oluşturan ve mevcut verileri anlamlaştıran bir yapıda olması esas alınmıştır. Ulaşım sektöründe açık veri ve açık web servisleri ile veri paylaşımında farklı kurum/kuruluş ve uygulama ihtiyaçlarının optimum düzeyde karşılanması amacıyla deniz, hava ve demiryolu ulaşım hatları ile birlikte çalışabilecek bir karayolu veri modeli geliştirilmiştir. Tekil Modelleme Dili olan UML uygulama şeması ile geliştirilen bu model, GML coğrafi veri değişim formatı ile kodlanmıştır.
Tez çalışmasının uygulama bölümlerinde, plot alan için farklı kaynaklardan elde edilen coğrafi veri altlıkları geliştirilen standart dahilinde GML veri setlerine dönüştürülmüştür. Ulaşım veri setlerinin mevcutta kullanılan farklı veri yapılarına dönüştürülmesi ve sektörel uygulamalarda kullanımına yönelik web uygulamaları geliştirilmiştir. Böylelikle açık veri modeli ile üretilen ulaşım veri setinin, WMS web harita servisi ve WFS web detay servisi ile paylaşımı ve görselleştirilmesine yönelik açık web servisleri geliştirilmiştir. Ağ analizleri, doğrusal referanslama, Android mobil, MS Sharepoint ve GTFS gibi açık kaynaklı ve ticari yazılımlarla ulaşım sektörüne yönelik uygulamalar test edilmiştir.
Hazırlayan:
Sercan ERHAN
Tez Danışmanı:
Doç. Dr. Arif Çağdaş AYDINOĞLU (İTÜ)
Tez Jürileri:
Prof. Dr. Mustafa YANALAK (İTÜ)
Y. Doç. Dr. Ahmet Özgür DOĞRU (İTÜ)
Savunma Tarihi:
7 Kasım 2013
5-7 Eylül 2013 tarihlerinde İstanbul Kongre Merkezi’nde gerçekleştirilen Ulaştırma – Denizcilik – Haberleşme Şurası’nda “Herşey için Ulaşım ve Hızlı Erişim” sloganıyla sektörel tanıtımlar yapıldı. Şura raporları tanıtıldı…