Prof. Dr. Arif Çağdaş AYDINOĞLU

Tag Archives: taşınmaz değerlemesi

Yüksek Lisans Tezi: CBS Tabanlı Makine Öğrenme Teknikleri ile Toplu Taşınmaz Değerlemesi

Posted on by Posted in arazi yönetimi, cbs, MekansalZeka, tez

GTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Harita Mühendisliği Anabilim Dalı Jeodezi ve Coğrafi Bilgi Teknolojileri Lisansüstü Programı öğrencisi Süleyman ŞİŞMAN tarafından Prof. Dr. Arif Çağdaş AYDINOĞLU danışmanlığında hazırlanan “CBS Tabanlı Makine Öğrenme Teknikleri ile Toplu Taşınmaz Değerlemesi” konulu yüksek lisans tezi tamamlanmıştır.

ÖZET: Taşınmazların değerlerinin güncel yaklaşımlarla objektif tespiti ülke ekonomilerinin büyüme-küçülme hızını doğrudan etkileyen sürdürülebilir taşınmaz yönetim stratejilerinin geliştirilmesinde oldukça önemlidir. Taşınmazların tekil olarak değerlendirilmesinin yerini çok sayıda taşınmazın eş zamanlı olarak değerinin belirlenebildiği toplu taşınmaz değerleme almıştır. Toplu taşınmaz değerlemesinde günümüz gelişmiş tahmin yaklaşımları olarak bilinen makine öğrenme teknikleri kullanılmaya başlamıştır. Çalışmada konut tipindeki taşınmazların toplu değerlemesinde CBS tabanlı makine öğrenme teknikleri ile bütüncül yaklaşım geliştirilmiştir. Farklı gelişmişlik seviyesindeki mahalleleri içeren İstanbul (Pendik ve Tuzla ilçeleri) ve Kocaeli (Gebze, Çayırova ve Darıca ilçeleri) çalışma alanı olarak belirlenmiştir. Veriler, açık veri portalları ve kurum veri tabanlarından temin edilerek coğrafi analiz teknikleri ile üretilmiştir. Coğrafi Kısıtlı Kümeleme Analiz tekniği ile çalışma alanında benzer sosyo-gelişmişlik özelliklere sahip beş yerleşim bölgesi tespit edilmiştir. Bölgeler ve tüm çalışma alanı için eğitim-test veri setleri oluşturulmuştur. Rastgele Orman ve Çoklu Doğrusal Regresyon (ÇDR) makine öğrenme teknikleri kullanılarak değer tahmin modelleri üretilmiş, performansları test veri setleri üzerinden karşılaştırılmıştır. Başarılı sonuçlar veren Rastgele Orman modellerinde, kriter önem düzeyleri ve performansları açısından bölgelere göre farklılıklar tespit edilmiştir. Beş ayrı yerleşim bölgesi ve tüm çalışma alanı için CBS tabanlı taşınmaz değer haritaları üretilmiş olup, bu haritalar üzerinden değer dağılımları irdelenmiştir. Taşınmaz değeri ile ilişkili kriterlerin yerel etki dağılımlarının incelenmesinde global modelleme yaklaşımı ÇDR ve lokal modelleme yaklaşımı Coğrafi Ağırlıklı Regresyon (GWR) tekniği kullanılarak modeller oluşturulmuştur. Arsa rayiç değeri ve konut birim değeri arasında çalışma alanının bazı kesimlerinde negatif yönde, bazı kesimlerinde pozitif yönde ilişkiler tespit edilmiştir. Arsa rayiç değerine ilişkin regresyon katsayıları ve modelin duyarlılığına ilişkin R2 yerel dağılımı CBS ortamında haritalandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler: CBS, ÇDR, GWR Makine Öğrenmesi, Rastgele Orman, Toplu Taşınmaz Değerleme

Hazırlayan:

Süleyman ŞİŞMAN

Danışman:

Prof. Dr. Arif Çağdaş AYDINOĞLU (GTÜ)

Jüri Üyeleri:

Doç. Dr. İsmail ÇÖLKESEN (GTÜ)

Doç. Dr. Şükran YALPIR (KTÜN)

Savunma Tarihi:

18 Haziran 2021

    M.Sc. Thesis: “Designing A Land Administration Model Supporting Data Interoperability Between Applications: Land Valuation Example”

    Posted on by Posted in arazi yönetimi, tez, Tucbs, Uncategorized

    GTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Harita Mühendisliği Anabilim Dalı Jeodezi ve Coğrafi Bilgi Teknolojileri Lisansüstü Programı öğrencisi Rabia BOVKIR tarafından Doç. Dr. Arif Çağdaş AYDINOĞLU danışmanlığında hazırlanan “Uygulamalar Arasında Verilerin Birlikte Çalışabilirliğini Destekleyen Arazi İdaresi Modeli Tasarımı: Arazi Değerlemesi Örneği” konulu yüksek lisans tezi tamamlanmıştır.

     

    ABSTRACT

    Managing land related information effectively is a significant factor to achieve a successful land management and sustainable administration of the land. Successful land administration and applications can be implemented with the existence of qualified, standardised and interoperable data sets. Within the land administration concept, for making the data accessible and reusable in various thematic land related applications, data sets should be produced to allow interoperability and data sharing. For the solution of the standardisation and interoperability issues, Geographic Data Infrastructures (GDI) concept has emerged with the purpose of developing geographic data production and sharing standards. Each government and geographic data organization developed their own GDI to specify their geographic standards and reference models.

    In this thesis, Infrastructure for Spatial Information in Europe (INSPIRE) and Turkish National GIS (abbreviated as TUCBS) were examined and evaluated with the purpose of determining an approach for designing a land administration model. Within these GDI, most commonly used geospatial data production and sharing standards such as International Organization for Standardization (ISO) TC/211 (Technical Committee about Geographic Information/Geomatics) 19xxx series standards and OGC (Open Geospatial Consortium) open standards for interoperability were analysed. In land management concept, ISO 19152 Land Administration Domain Model (LADM) and INSPIRE Cadastral Parcels data theme were studied in detail. According to the requirements of these standards, TUCBS.TK data model was improved. Within the land administration concept, as an example land valuation model was designed and added to the TUCBS.TK as an extension. For analysing the availability and operability of the designed model and performing a land valuation process within the TUCBS and INSPIRE geographic data infrastructures, Pendik land valuation example was implemented. Source data structures transformed into INSPIRE and TUCBS data standards by using geographic Extract-Transform Load (ETL) tools. By using analysis approaches in Geographic Information Systems, an automated land valuation process was performed with standardised data.

    Key Words: GDI, Turkish National GIS, Geographic Data Standards, ISO/TC211, OGC, GML, LADM, Land Valuation, Open Data Model, Geospatial Analysis Tools.

    Prepared by:

    Rabia BOVKIR

    Thesis Adviser:

    Assoc. Prof. Arif Çağdaş AYDINOĞLU, Ph.D. (GTÜ)

    Jury Members:

    Assoc. Prof. Arzu ERENER, Ph.D. (Kocaeli Univ.)

    Assist. Prof. Ismail COLKESEN, PhD (GTÜ)

    Date of Defence:

    05 July 2017

     

     

    15. Harita Kurultayı’nda Bulanık Mantık ile Coğrafi Bilgi Teknolojilerini Kullanarak Taşınmaz Değerlemesi

    Posted on by Posted in arazi yönetimi, cbs, kbs

    15. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, Congresium, 25-28 Mart 2015, Ankara

    Bulanık Mantık ile Coğrafi Bilgi Teknolojilerini Kullanarak Taşınmaz Değerlemesi

    Mustafa Andaç Derinpınar, Arif Çağdaş Aydınoğlu

    Özet

    Taşınmaz değerlemesi, arazi yönetiminde değer esaslı alım satım işleri ve banka kredilendirmesinin yanı sıra, günümüzde kentsel dönüşüm süreçlerinde mevcut rayiç değerin belirlenip düzenleme sonrası taşınmaz malların dağıtımında temel alınmaktadır. Taşınmaz değerlemesinde en doğru sonuca ulaşabilmek için bilgi teknolojilerinin kullanımı ile diğer yöntemleri irdelemek ve yorum faktörünü en aza indirerek güvenilir değerlendirme yapmak gerekmektedir. Bu yaklaşımla, piksel bazlı olarak yapılan nominal değerleme yöntemi faktörleri ile bulanık mantık üyelik sisteminin avantajları birlikte irdelenerek, taşınmaz değerlemede kullanılabilirliği belirlenmiştir. Çalışmada literatürde yer alan nominal değerleme faktörleri tespit edilmiştir. Buna göre Sarıyer ilçesi için nominal değerleme faktörleri toplu taşımaya yakınlık, kamu hizmetlerine yakınlık, planlama ve kullanım düzeyi gruplarına ayrılarak incelenmiştir. Yapılan analiz sonuçları klasik (boolen) mantıkta (0,1) değerlerini almaktadır. Çalışmada taşınmaz değer faktörlerini keskin kümelerle tanımlanması yerine, doğası gereği daha yorumlanabilir olan bulanık mantıkla [0,1] değer aralığında tanımlanmaktadır. Her faktörün bulanık mantık üyelikleri (Linear, Gaussian, Small vb. ) belirlenirken faktörlerin taşınmaz değerine olan ağırlığı göz önüne alınmıştır. Böylece bütün veriler birbiri ile kıyaslanabilecek ve üst üste bindirilerek tek bir veri elde edilebilecek konuma gelmiştir. Sonuç olarak Bulanık mantık ile yapılan nominal değerleme işlemlerinin, arazi değer haritalarının üretilmesinde veya değer gruplarının belirlenerek parsel bazlı değerlemede akılcı bir yol olduğu ve gerçeğe yakın sonuçlar verdiği görülmüştür.

    Anahtar Sözcükler: Coğrafi Bilgi Sistemleri, Bulanık Mantık, Taşınmaz Değerleme, Nominal Değerleme Yöntemi

     

    Bildiri tam metni için tıklayınız.

     

    Yüksek Lisans Tezi: “Bulanık Mantık ile Coğrafi Bilgi Teknolojilerini Kullanarak Taşınmaz Değerlemesi: Sarıyer-İstanbul Örneği”

    Posted on by Posted in arazi yönetimi, kbs, tez

    İTÜ Bilişim Enstitüsü Coğrafi Bilgi Teknolojileri Lisansüstü Programı öğrencisi Mustafa Andaç DERİNPINAR tarafından Doç. Dr. Arif Çağdaş AYDINOĞLU danışmanlığında hazırlanan “Bulanık Mantık ile Coğrafi Bilgi Teknolojilerini Kullanarak Taşınmaz Değerlemesi: Sarıyer-İstanbul Örneği” konulu yüksek lisans tezi tamamlanmıştır.

    ÖZET

    Taşınmaz değerlemesi, arazi yönetiminde değer esaslı alım satım işleri ve banka kredilendirmesinin yanı sıra, günümüzde kentsel dönüşüm süreçlerinde mevcut rayiç değerin belirlenip düzenleme sonrası taşınmaz malların dağıtımında temel alınmaktadır. Bu kapsamda, taşınmaz değer haritalarının doğru ve güvenilir biçimde en kısa sürede üretilmesi, kamu hizmetlerinin uygulanması ve arazi rantının adaletli paylaşımı gibi birçok yönden önemli bir ihtiyaçtır. Taşınmaz değerleme yöntemlerinde sıklıkla kullanılan yöntemler; emsal, gelir ve maliyet yöntemidir. Taşınmaz değerlemesinde en doğru sonuca ulaşabilmek için bilgi teknolojilerinin kullanımı ile diğer yöntemleri irdelemek ve yorum faktörünü en aza indirerek güvenilir değerlendirme yapmak gerekmektedir. Bu yaklaşımla, piksel bazlı olarak yapılan nominal değerleme yöntemi faktörleri ile bulanık mantık üyelik sisteminin avantajları birlikte irdelenerek, taşınmaz değerleme yapılmıştır ve yöntemin kullanılabilirliği belirlenmiştir.

    Bu çalışmada, öncelikle literatürde ve örnek çalışmalardaki nominal değerleme faktörleri ve ağırlıkları bulunmuştur. İstanbul ili Sarıyer ilçesi çalışma alanı örneğiyle, bu değerleme faktörleri incelenmiş, kıyaslanarak gruplandırılmış ve değerlemeye etkisi olan faktörler belirlenmiştir. Çalışmada faktörler bölgeye göre değiştirilebilir. Bu çalışmada önemli görülen ve uygulaması yapılan taşınmaz değerleme faktörleri dört ana grupta toplanmıştır. Bu gruplar ve kapsadığı faktörler şunlardır;

     

    • Toplu taşımaya yakınlık kapsamında altında demiryolu metro duraklarına yakınlık, karayolu otobüs duraklarına yakınlık, denizyolu iskelelere yakınlık faktörleri belirlenmiştir.
    • Kamu hizmetlerine yakınlık kapsamında kamu kurumlarına yakınlık, eğitim kurumlarına yakınlık, sağlık kurumlarına yakınlık, dini birimlere yakınlık, ve kültürel/sosyal tesislere yakınlık faktörleri belirlenmiştir.
    • Planlama başlığı altında ise izin verilen kat adedi, imar durumu ve üst düzey yola çıkış faktörleri belirlenmiştir.
    • Kullanım düzeyi kapsamında, eğim, bakı ve manzara faktörleri irdelenmiştir.

     

    Bu faktörler için Sarıyer ilçesinin araştırma amaçlı kullanılan veri altlıkları ve web tabanlı harita servislerinden sayısallaştırma yoluyla elde edilmiştir.

    Taşınmaz değerleme faktörleri klasik (boolen) mantıkta kullanıldığında, üretilen verilerde yalnızca 0 ve 1 değerlerini alabilmektedir. Gerçekte taşınmaz değer faktörlerini keskin kümelerde tanımlamak yerine, doğası gereği daha yorumlanabilir yani 0 ve 1 değerleri arasını alabilecek bir şekilde tanımlanmalıdır. Bulanık mantık 0 ve 1 arasındaki değerleri de alarak üretilmektedir. Bütün faktörlerde üretilen analiz sonuçları bulanık mantık üyeliklerine alınarak 0 ve 1 arası piksel değerlerine getirilmiştir. Böylece bütün veriler birbiri ile kıyaslanabilecek ve üst üste bindirilerek tek bir veri elde edilebilecek konuma gelmiştir. Bulanık mantık üyeliklerinin diğer avantajı ise, üyeliğe alınan değer faktörü davranışının bulanık mantığa [0,1] genel bir üyelik fonksiyonu grafiği ile tanımlanabilmesidir. Değer faktörlerine ait üyelik fonksiyonlarının belirlenmesinde, Small, Gaussian, Linear, Near, Large bulanık mantık üyelikleri kullanılmıştır. Örneğin; eğim faktörü üyeliğe alınırken Lineer (5,45) fonksiyonu kullanılmış, eğim 0 ve 5 derece arasında 1, dik eğime kadar lineer olarak 0 a kadar azalan bir grafik kullanılmıştır. Belirlenen üyelik faktör gruplarının bütünleşik değerlemesinde AND ve OR bindirme tipleri kullanılmıştır.

    Sonuç olarak Bulanık mantık ile yapılan nominal değerleme işlemlerinin, arazi değer haritalarının üretilmesinde veya değer gruplarının belirlenerek, parsel bazlı değerlemede akılcı bir yol olduğu ve gerçeğe yakın sonuçlar verdiği görülmüştür. Coğrafi bilgi teknolojileri ile bulanık mantık kullanılarak Taşınmaz Değer haritası üretimi için farklı tür ve değerdeki verileri aynı ortamda bütünleştirerek, kullanıcıya kolay yorum yapabilme, bulanık üyeliklere alarak birçok sınırlandırmayı istenilen ivme ile verebilme yeteneğini sağlayabilme, gerçek değere yaklaşım ve otomatik analiz edilerek büyük verilerde kolaylıkla sonuç üretebilme yeteneğini sağlamaktadır.

    Anahtar kelimeler:

    Taşınmaz Değerleme, Coğrafi Bilgi Teknolojileri, Bulanık Mantık, Nominal Değerleme Kriterleri

     

    Hazırlayan:

    Mustafa Andaç DERİNPINAR

    Tez Danışmanı:

    Doç. Dr. Arif Çağdaş AYDINOĞLU (İTÜ / GYTE)

    Tez Jürileri:

    Prof. Dr. Rahmi Nurhan ÇELİK (İTÜ)

    Doç. Dr. Halis SAKA (GYTE)

    Savunma Tarihi:

    25 Haziran 2014