Coğrafi Bilgi Sistemleri/Teknolojileri (CBS/CBT) yeni teknolojik gelişmelerden doğrudan etkilenmektedir. Yapay Zekâ, Derin Öğrenme, Nesnelerin İnterneti, Büyük Veri ve Bulut Bilişim teknolojik gelişmelerin ışığında CBS/CBT ilgili sektörden beklentiler Harita Dergisi’nde yayınlanan makalede değerlendirilmiştir.
Dergideki yayın tam metnine erişmek için; https://www.harita.gov.tr/dergi/pdf/dergi_163.pdf
Şahin, E.K., Bovkır, R. ve Aydınoğlu, A.Ç. (2020). Yeni Teknolojik Gelişmelerin Coğrafi Bilgi SistemlerineEtkisi. Harita Dergisi, 163, 1-16.
MAKALE ÖZETİ
Teknoloji ve bilim alanındaki gelişmeler ile birlikteyapay zekâ, robotik, uzay bilimleri, internet ve büyükveri gibi teknolojilerin pek çok alana katkısı olmuştur.Ortaya çıkışından bu yana her zaman teknolojinin bir parçası olan Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) yaşanan teknolojik gelişmelerle uygulama alanlarını geliştirmiş ve ilerletmiştir. Donanım ve bilişim sektöründeki gelişmeler sayesinde kamusal ve akademik mecraların dışında farklı tüketici ve işletmeleri de kapsayanoldukça geniş ve farklı birçok uygulama alanın da etkinbir yer bulmuştur. Tüm bu süreç boyunca CBS’nin temel teknik bileşenleri olan coğrafi veri altyapıları, konumlandırma, veri toplama, veri analizi ve veripaylaşımı araçları yaşanan teknolojik ilerlemeler ile birlikte gelişme sürecine girmiştir.
Modern teknolojiler ile birlikte CBS, sadecegeleneksel basılı haritaları veya Bilgisayar DestekliTasarım yazılımlarının (CAD) ürettiği değil, aynı zamanda daha büyük, karmaşık ve sürekli artan dijital veriyi de kapsamaktadır. Nesnelerin interneti ve birliktegelişen ekosistemde, akıllı kentlerden, akıllı cihazlara ve hatta küçük ev aletlerine kadar her bir nesnenin birbirleriyle veya daha büyük sistemlerle bağlantılı olduğu iletişim ağları kurulmakta ve büyük hacimliveriler ortaya çıkmaktadır. Bu denli büyük veri yapıların tek bir ağ üzerinde yapılandırılması, sürekli çevrim içi olması ve istenildiğinde internetin olduğu her yerde her cihazda aktif olması bu teknolojinin bulut bilişim altyapısı üzerine kurgulanmış olmasındadır. Ve nihayetinde, bu büyük hacimdeki ve karmaşık veriyi analiz etmek, değerlendirmek ve işlemek için de YapayZekâ (Artificial intelligence-AI) algoritmaları kullanılır. Günümüzde derin öğrenme, görseller, sesler ve metinler gibi sonsuz miktarda veriyi anlama, işleme ve analiz etmeye yardımcı olan en hızlı büyüyen yapay zekâ tekniğidir. Bu çalışma ile CBS’nin günümüzün en popüler beş teknolojik trendi olan büyük veri, nesnelerin interneti, bulut bilişim, yapay zekâ, derin öğrenme ile ilişkisi tartışılacak ve gelecekteki araştırmaların/uygulamaların ne yönde olacağı konusunda bir değerlendirme yapılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Coğrafi Bilgi Sistemleri, Yapay Zekâ, Derin Öğrenme, Nesnelerin İnterneti, Büyük Veri, Bulut Bilişim
ABSTRACT
In recent years, along with the great discoveries in technology and science, ground-breaking developments have been experienced in artificial intelligence, robotics, space sciences, internet, big data, and many other fields. Geographical Information Systems (GIS), which is always a part of the technology, has developed and improved its own range with developing technological developments. Thanks to the development of both hardware infrastructure and information systems, it has found itself an effective place in wider application areas such as consumer and business branches besides public and academic channels. Throughout this process, spatial data infrastructures, data sharing, positioning, data collection, data dissemination, and data analysis tools, which are the main technical components of GIS, have undergone great development and evolution process along with all these technological advances.
Nowadays, modern GIS technologies use digital information generated by various digital technologies. GIS data no longer includes traditional hard copy maps or computer-aided software (CAD), but also contains larger, complex, and continuously increasing digital data. In the ecosystem that develops under the internet of things, communication networks from smart cities to smart devices and small household appliances are established. As a result of these communication networks, big volume of data emerges. One of the most important sources of the big data structure is the data from objects that are connected to each other via the Internet. The fact that such large data structures can be active in a global network and online wherever there is internet is based on the cloud computing infrastructure. Eventually, Artificial intelligence (AI) algorithms are used to evaluate big data for processing and analysis. Today, deep learning is the fastest growing artificial intelligence technique that helps in understanding, processing and analyzing infinite amounts of data such as visuals, sounds, and texts. As a result, this study will discuss the relationship between GIS and the five new technological trends (big data, internet of things, cloud computing, artificial intelligence, deep learning) and identifies current trends and future research directions and applications.
Keywords: Geographical Information Systems, Artificial Intelligence, Deep Learning, Internet of Things, Big Data, Cloud Computing