Kavramsal Şema

ADYS veritabanı modeli, afet ve acil durum yönetiminde en etkili veri akışını sağlayacak şekilde kavramlaştırılmaktadır. Böylelikle ADYS’nin genel kavramsal yaklaşımı; AfetTipi – Aktör – Aktivite – İş – Veri üst sınıfları ile tanımlanmıştır. Projenin genel çatısını oluşturan ADYS sınıfları açıklanacak olursa;

• “Aktör”; afet ve acil durum yönetiminde Planlama ve Zarar Azaltma, Müdahale, İyileştirme, Sivil Savunma Daire Başkanlığı, Deprem Daire Başkanlığı hizmet gruplarını, itfaiye, polis, ambülans, zabıta, sivil savunma, arama kurtarma vb. acil durum yönetiminde görev alan kurumları veya ekipleri ifade etmektedir.
• “AfetTipi”, deprem, sel, heyelan, yangın, vb. afet türlerini ifade eden 41 farklı AfetTipi tanımlanmıştır. AfetTipi, afet yönetiminin farklı aşamalarında tanımlanan “Aktivite”ler ile yönetilir.
•  “Aktivite”, afet ve acil durum yönetiminde zarar azaltma (Z.Aktivite), hazırlık (H.Aktivite), müdahale (M.Aktivite) ve iyileştirme (I.Aktivite) aşamalarındaki coğrafi veri kullanımına ihtiyaç duyulan uygulamaları ifade etmektedir. Örneğin; zarar azaltma aşamasında sel risk ve yangın risk haritaları üretilebilir. Acil Durum müdahale aşamasında; gaz patlaması, trafik kazası vb. aktivite olarak ifade edilebilir.
• Her aktivite, belirli alt “İş” adımlarından oluşmaktadır. Örneğin; kaza yerinin kaydedilmesi, itfaiye ekip güzergahlarının belirlenmesi, tehlikeli alanların belirlenmesi vb. işler aktivitenin bir aşamasıdır.
• Sorumlu Aktör ve Fiili Aktör olarak 2 tip aktör tanımlanabilir. “S.Aktör”; afettipinden veya planlama, zarar azaltma, müdahale ve iyileştirme aşamalarındaki aktivitelerden “sorumludur”. “F.Aktör” ise müdahale aşamasındaki bir aktivitelerin muhtemel alt işlerini “icra eder”. Örneğin; Müdahale Dairesi yangın yerinin belirlenmesi ve güzergahların belirlenmesi işini yaparken, İtfaiye yangın söndürme işini yapar.
• “Aktör”, uyguladığı “Aktivite” veya “İş” için coğrafi veriye ihtiyaç duyar ve acil durum süresince yeni coğrafi veri üretebilir. Böylelikle İş, UVDM veritabanındaki mevcut veriye veya ADYS veritabanındaki mevcut ve/veya dinamik veriye ihtiyaç duyar. Ayrıca acil durum müdahale süresince ADYS veritabanında dinamik veri üretir. Örneğin gaz patlaması müdahale aktivitesinde, UVDM veritabanında bina ve yolları temsil eden mevcut veri kullanılıyorken, ADYS veritabanındaki aktörlerin yerleri ve patlama sırasındaki tehlikeli alan dinamik veri olarak üretilir ve kullanılır.
• Bu üst sınıfların hepsi ilişkili alt sınıflara sahiptir.

 

ADYS, Ulusal CBS kapsamında temel model olması öngörülen TUCBS’nin sektör öodeli niteliğindedir. ADYS, mevcut ve dinamik veri içermektedir. Olay, YaralıOluSayısı, AcilDurumAlanı ve RiskAalanı’nı gösteren detay sınıfları acil durum anında sürekli değişen dinamik detay sınıflarıdır. Bu detay sınıfları, bağımsız olabileceği gibi TUCBSveritabanı modeliyle ilişkili detay sınıfları olabilir. Örneğin; ADYS’deki kaza yerini gösteren OLAY detay sınıfı TUCBS Adres (AD) veri grubundaki Numarataj (NUMA) detay sınıfından türemiştir. Benzeri anlamda ADYS coğrafi veritabanı modelindeki AcilDurumYapı detay sınıfı TUCBS Mülkiyet/Bina (MB) vei grubundaki Yapı (YAPI) detay sınıfından türemiştir.